Co warto wiedzieć o parzeniu herbaty i o jej właściwościach?

Polacy piją ją najchętniej w okresie jesienno-zimowym, jednak również w cieplejszych miesiącach roku wielu z nas lubi wypić w ciągu dnia kilka filiżanek tego naparu. 

Czy ta praktyka jest zdrowa i co warto wiedzieć o parzeniu herbaty? Jakie jest działanie różnych rodzajów tego napoju? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w naszym tekście. Zachęcamy do czytania ze szklanką ulubionego rooibosa, ziółek czy ulunga w dłoni.

Z czego wynika różnorodność herbat i ich właściwości?

Pod pojęciem herbaty kryją się tak naprawdę rozmaite napary, które mają różne właściwości oraz zapewniają odmienne wrażenia smakowe. Różnorodność produktów kryjących się pod tą nazwą wynika już z samego bogactwa gatunków i odmian roślin, z których przygotowuje się ten ceniony na świecie napój. W dodatku, w zależności od sposobu obróbki liści lub pąków, z tej samej rośliny można otrzymać zupełnie różne napary. Znaczenie ma między innymi to, czy w procesie produkcji liście herbaty więdły na słońcu, były podrzucane w koszach, lekko ugniatane czy od razu prażone na patelniach. Część rodzajów jest na koniec suszona, inne poddawane są fermentacji lub paleniu. Od stopnia utlenienia liści zależy to, czy otrzymana herbata będzie czarna, zielona, biała, żółta czy czerwona.

Warto również wspomnieć, że rozmaite zioła i przyrządzane z nich napary także zwykło się nazywać herbatami. Mimo że melisa, rumianek, czystek czy mięta to zupełnie różne zioła o odmiennych właściwościach, wszystkie znajdziesz w sklepach tuż obok tradycyjnych herbat. Możesz kupić je także w naszym sklepie internetowym.

HERBATA VITAX ZIOŁA MIĘTA 20 TOREBEK X 1,5G
 

Czy picie herbaty jest zdrowe?

Działanie herbaty różni się w zależności od jej rodzaju. Prawdą jest jednak, że picie tego naparu niesie ze sobą wiele korzyści zdrowotnych. Przykładowo herbata zielona może stanowić wsparcie w obniżeniu poziom cholesterolu, a dzięki zawartym w niej flawonoidom wpływa na spowolnienie procesu starzenia. Z kolei herbata czerwona pomaga w pozbywaniu się toksyn z organizmu, a ze względu na działanie przyspieszające metabolizm jest polecana osobom chcącym się odchudzać.

Herbaty zdrowotne, czyli najczęściej specjalnie dobrane mieszanki ziół i owoców, także stanowią wsparcie w utrzymaniu dobrej kondycji organizmu. Warto jednak zwrócić uwagę na możliwe przeciwwskazania w ich stosowaniu. Listę składników takich herbatek (a często również zalecane spożycie) znajdziesz na ich opakowaniach. 

HERBATA ZIOŁOWA LIPTON SKRZYP Z POMARAŃCZĄ 20 TOREBEK 20 G

Przeciwwskazania zdrowotne do picia herbaty 

Jak każdy typ napoju czy pożywienia, tak i herbata stosowana w nadmiarze może szkodzić. Należy więc pić ją z umiarem. W tradycyjnej herbacie czarnej, białej, zielonej, czerwonej lub żółtej znajduje się teina, która jest substancją podobną do kofeiny. Jej przedawkowanie może powodować bóle głowy, stawów i żołądka oraz zaburzenia snu, a także potęgować niepokój. Ponadto zdarza się, że nadmiar teiny w organizmie prowadzi do anemii, powoduje kołatania serca i zbyt wysokie ciśnienie. Jaka jest zatem bezpieczna ilość herbaty, którą można spożyć w ciągu dnia? To zależy oczywiście od jej rodzaju, jednak standardowo uznaje się, że zdrowej osobie nieposiadającej specjalnych zaleceń od lekarza nie zaszkodzi wypicie maksymalnie dwóch do trzech filiżanek tego naparu dziennie.

Poza brakiem umiaru istotne są jednak także przeciwwskazania zdrowotne. Jeśli masz zamiar spróbować nowego napoju herbacianego, a chorujesz poważnie lub przewlekle, to warto najpierw skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Istnieją również pewne ograniczenia w spożywaniu herbaty oraz naparów ziołowych w przypadku kobiet karmiących i będących w ciąży. Dla własnego spokoju lepiej upewnić się, że dana substancja jest bezpieczna zarówno dla mamy, jak i dla dziecka.

Parzenie herbaty – na co zwrócić uwagę?

Smak i właściwości herbaty są zależne nie tylko od rodzaju naparu, ale również od sposobu przygotowywania go do picia. Obraz tego, jak bardzo może to być istotne, daje nam japońska kultura. Tam parzenie herbaty stanowi ceremonię, która, choć w zmienionej formie, jest kultywowana po dziś dzień. Jeśli napój przyrządzany jest w specjalny sposób, w pozbawionej pośpiechu atmosferze, w otoczeniu gości i piękna przyrody, picie go ma wymiar niemal duchowy.

Choć nasze domowe przygotowywanie herbaty stanowi czynność bardziej prozaiczną niż w Kraju Wschodzącego Słońca, to warto dołożyć starań, by zrobić to w odpowiedni sposób. Każdy rodzaj naparu przygotowuje się bowiem nieco inaczej. Szczególnie ważna jest temperatura oraz czas parzenia. Nie każdą herbatę, tak jak tę czarną, zalewa się wrzątkiem. W wielu przypadkach nie jest to zalecane, ponieważ napar straci wówczas część swoich właściwości. Istotny jest również czas, w którym torebka z suszem lub liście pozostaną w gorącej wodzie. Jeśli zapomnisz je wyjąć, herbata może na przykład stracić swój aromat i stać się bardzo cierpka za sprawą obecnych w niej garbników.

Zwróć również uwagę na ilość suszu i wielkość naczynia, z którego planujesz pić. Przyjmuje się, że na jedną filiżankę o pojemności 250 ml wystarczy około 2–2,5 g liści (zależnie od ich rozmiaru). Oczywiście, jeśli wybierasz produkt w torebkach, to jedna z nich w zupełności wystarczy do przygotowania porcji naparu. Czasami (jak w przypadku Liptona) z jednej torebki można zaparzyć nawet kilka filiżanek herbaty.

DILMAH CEYLON EARL GREY TEA 100X2 G
 

Zielona i czarna herbata – sposób parzenia 

Zielona herbata czy czarna? Wybór zależy najczęściej od preferencji smakowych, a oba rodzaje są bardzo popularne w Polsce. Czarną zalewa się wodą o temperaturze stu stopni Celsjusza, a zieloną parzy się w około osiemdziesięciu stopniach. Warto więc sprawić sobie specjalny termometr, by precyzyjnie określić temperaturę wody. Z kolei czas parzenia zależy w dużej mierze od efektu, jaki chce się osiągnąć. Cienki, delikatny w smaku napar osiągany po 3 minutach parzenia działa pobudzająco, natomiast listki trzymane w filiżance do pięciu minut sprawiają, że jest on gorzkawy, lecz bezpieczniejszy dla osób z wrażliwym żołądkiem.

Inne rodzaje naparów herbacianych i ich wpływ na zdrowie

Żółta herbata to dość rzadki napój, który jest również stosunkowo drogi. Uzyskuje się go drogą fermentacji nieenzymatycznej. Zawiera on dużą ilość antyoksydantów, dlatego można powiedzieć, że jest to herbata na zdrowie. Jej działanie moczopędne wspiera z kolei pozbywanie się toksyn z organizmu i prawidłową pracę nerek.

Herbata biała ze względu na dużą zawartość witaminy C polecana jest jako suplement w utrzymaniu zdrowej odporności organizmu. Powstaje z najmłodszych roślin, przez co jej smak jest bardzo subtelny. Działa pobudzająco, lecz zdecydowanie delikatniej niż kawa.

Herbata czerwona znana jest ze swoich właściwości wspierających proces odchudzania. W produkcji poddawana jest tylko częściowej fermentacji, co odróżnia ją od herbaty czarnej czy zielonej. Korzystnie wpływa między innymi na serce czy ciśnienie krwi. Jej aromat jest specyficzny, co zawdzięcza chociażby wieloletniemu leżakowaniu. Najdroższe herbaty z tej kategorii leżakują nawet sześćdziesiąt lat. Co ciekawe, jednym z rodzajów tego napoju jest oolong nazywany również herbatą niebieską lub turkusową.